Υποχρεωτική ορθόδοξη χριστιανική κατήχηση θα υφίστανται οι μαθητές και οι μαθήτριες των ελληνικών σχολείων, καθώς η πολιτεία υιοθετεί τις υποδείξεις του ΣτΕ για το μάθημα των Θρησκευτικών
Και η πολιτεία συνεμορφώθη πλήρως προς τας υποδείξεις του ΣτΕ. Εφτιαξε το μάθημα που θα αναπτύξει τη θρησκευτική συνείδηση των ορθόδοξων μαθητών στο ελληνικό σχολείο. Με υποχρεωτική παρακολούθηση, γιατί πρόκειται για «βασική αποστολή του κράτους», με δύο ώρες την εβδομάδα και μάλιστα συνεχόμενες για καλύτερα «μαθησιακά αποτελέσματα» και με προσθαφαιρέσεις στην ύλη τέτοιες ώστε όλα όσα θα γνωρίσουν και θα μάθουν στο σχολείο οι μαθητές, από την παιδική έως την ενήλικη ζωή τους, θα εξηγούνται και θα αποδίδονται στην πίστη και στα δόγματα του ορθόδοξου χριστιανισμού.
Τώρα είναι που πρέπει επειγόντως να ξεκινήσει η συζήτηση για τον ρόλο του μαθήματος των Θρησκευτικών, που δεν είναι η κατήχηση, τον ρόλο της Εκκλησίας, που δεν είναι η εκπαίδευση, τον ρόλο του γραφειοκρατισμού στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Είναι σοκαριστικό το πισωγύρισμα που επέφεραν οι ακραία αναχρονιστικές αποφάσεις του ΣτΕ, αποδεχόμενες και ταυτιζόμενες πλήρως με τις γνωστές ακραίες εκκλησιαστικές κραυγές (βλ. μητροπολίτη Πειραιώς, οικείες οργανώσεις κ.ά. που προσέφυγαν σ’ αυτό).
Η επιτροπή του ΙΕΠ, που μόλις παρέδωσε τα μεταβατικά Προγράμματα Σπουδών -μέχρι να να γραφτούν τα νέα βιβλία-, κλήθηκε να διορθώσει όχι μόνον τα Π.Σ. που έγιναν επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ αλλά και όλα όσα καταρτίστηκαν πριν από το 1998 (για το Λύκειο) και πριν από το 2003-2006 (Δημοτικό-Γυμνάσιο)! Δηλαδή, προσπάθησε προσαρμόσει το μάθημα των Θρησκευτικών με προδιαγραφές υπαγορευμένες κοινωνικά και θρησκευτικά πριν από 40 και 50 χρόνια!
Οι εξηγήσεις
Πώς να το κάνει για παιδιά που γεννήθηκαν μετά το 2000; Είναι τόσο σοκαριστικό, που μάλλον και η ίδια η επιτροπή ένιωσε την ανάγκη να εξηγηθεί. Οχι μόνο δεν απορρίπτει, τουναντίον εκθειάζει το αποτέλεσμα των προηγουμένων, ενώ επισημαίνει εμφατικά πως «αποκλειστικά και μόνον» οι αποφάσεις του ΣτΕ επιτάσσουν την παρούσα παρέμβαση.
Μεταξύ άλλων λένε στην εισηγητική έκθεση: «Ηταν μια πειραματική προσπάθεια που δεν απέδωσε, όχι για λόγους επιστημονικούς/παιδαγωγικούς/θεολογικούς, αλλά για λόγους νομικούς και συμμόρφωσης προς το Σύνταγμα (όπως έκρινε το ΣτΕ). Συνέβαλε, όμως, καθοριστικά στη συνειδητοποίηση και βαθύτερη κατανόηση των δυσκολιών του εγχειρήματος, ανοίγοντας νέους δρόμους αναζήτησης και συζήτησης όχι μόνο εντός της κοινότητας των επιστημόνων (θεολόγων, παιδαγωγών, νομικών και άλλων) αλλά ευρύτερα στην κοινωνία». Δεν χρειάζονται περαιτέρω σχόλια παρά μόνον η σημείωση πως αμέσως μετά τονίζεται η ανάγκη μιας «πολυφωνικής προσέγγισης του ζητήματος».
Τι έκανε όμως η επιτροπή που δεν διαφώνησε, δεν παραιτήθηκε, αλλά επιχείρησε αυτό το άχαρο έργο; Ανάμεσα σε άλλα:
● Επέκτεινε το μονόωρο μάθημα την εβδομάδα σε δίωρο συνεχόμενο.
● Αφαίρεσε από το Δημοτικό οποιαδήποτε αναφορά σε άλλες θρησκείες ή θρησκευτικές παραδόσεις. Τα προηγούμενα Π.Σ. προέβλεπαν σχετικές ενότητες στην Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού. Ακόμα, διορθώθηκε η αναφορά στον Χριστό. Από «προσδοκώμενος Μεσσίας» ή «δάσκαλος που όλοι θαυμάζουν» ή «αγαπημένος φίλος» αναφέρεται μόνο ως «Σωτήρας του κόσμου».
● Αφαίρεσε από το Γυμνάσιο οτιδήποτε ξένο προς τον ορθόδοξο χριστιανισμό, με εξαίρεση την τελευταία τάξη. Στην Γ’ Γυμνασίου προβλέπεται μία ενότητα για τον ιουδαϊσμό, μία για το Ισλάμ, με τη συνοδεία όμως ενοτήτων αφιερωμένων στον διεθνή χαρακτήρα του χριστιανισμού, ενώ υπάρχει και μία ενότητα για τον «σεβασμό του άλλου στην ορθόδοξη παράδοση».
● Προβλέπει μόνο στη Β’ Λυκείου την ενότητα «Χριστιανισμός και θρησκεύματα». Δηλαδή, στα 17 τους χρόνια θα διδαχθούν τη «συνύπαρξη, καταλλαγή και συνεργασία μεταξύ ανθρώπων με διαφορετικές ή χωρίς θρησκευτικές πεποιθήσεις». Φυσικά, «σύμφωνα με τη χριστιανική ορθόδοξη παράδοση».
● Ολα φιλτράρονται μέσα από τα ορθόδοξα διδάγματα. Ανθρώπινες αξίες, ηθικές, κοινωνικές, υπαρξιακά ζητήματα, προβληματισμοί. Οσο για τις «ενδεικτικές δραστηριότητες» που συμβάλλουν στην εμπέδωση των νοημάτων, η «επίσκεψη στην Εκκλησία» αποτελεί επωδό. Προβλεπόταν και στα προηγούμενα, μαζί όμως με τις επισκέψεις και σε άλλους τόπους λατρείας. Τώρα μόνον Εκκλησία.
● Φυσικά, προβλέπεται η (απούσα) αναφορά στην Αγία Ομοουσία και Αδιαίρετο Τριάδα.
Η ωφέλεια απ’ όλα αυτά; Θα προστατευτεί όντως η ορθόδοξη παράδοση και συνείδηση των Ελλήνων; Μήπως αντί να γίνει πολυφωνικό μάθημα (όπως η ίδια η αρμόδια επιτροπή αναγνωρίζει ως ανάγκη), μετατρέπεται σε μονοφωνικό και απόλυτα ομολογιακό, φοβιστικό και περιθωριοποιημένο μάθημα; Θα πείσει τους μαθητές να μη διαλέξουν όχι μονόωρο αλλά δίωρο «διάλειμμα» αντί του μαθήματος, όταν επί πολλές δεκαετίες δεν κατάφερε να πείσει κανέναν; Πώς θα καταφέρουν ο προσηλυτισμός και η κατήχηση να πετύχουν τον θρησκευτικό γραμματισμό ή το άνοιγμα προς τις άλλες παραδόσεις και θρησκείες;
Την ίδια στιγμή, θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η πρόβλεψη για «ισότιμο» μάθημα από το ίδιο το ΣτΕ δίνει το δικαίωμα σε μια θρησκευτική κοινότητα να ζητήσει αύριο μάθημα ομολογιακό της θρησκείας που λατρεύει, εξαιτίας λ.χ. σύνθεσης του πληθυσμού του σχολείου. Τι θα γίνει τότε; Η απομόνωση δεν βοήθησε ποτέ σε τίποτα.
